---အဆုံးမဲ့ ပြင့္လင္းလွ်ဳိ႕၀ွက္တဲ့ မူးယစ္ေမွာင္ခိုေလာက

 “၀” ေဒသက ဘိန္းစုိက္ပ်ဳိးေနတဲ့ ေဒသခံ အမ်ဳိးသမီးတဦး (ဓာတ္ပုံ – သယ္ရီ ေဖာလစ္)
အခ်ိန္က ည ၇ နာရီ ခန္႔။ ေန၀င္သြားၿပီျဖစ္လုိ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ အေမွာင္ထု ဖုံးလႊမ္းလာတယ္။ ခ်င္းမိုင္ ျပည္နယ္ ဖန္ခ႐ိုင္ကုိ သြားတဲ့ လမ္းေဘးနားက  ေတာင္ေပၚ တိုင္းရင္းသား ေက်းရြာတခုမွာ က်ေနာ္တုိ႔ကား ရပ္လုိက္တယ္ ဆုိရင္ပဲ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ကေန  ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ရွိတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ လူငယ္တစု ကားနားကုိ ေရာက္လာၾကတယ္။


ကားျပတင္းမွန္တံခါးကုိ ဆြဲခ်လိုက္တာနဲ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္လူငယ္ေတြက တုံ႔ဆို္င္းမေနဘဲ  “အစ္ကို ဘာလိုခ်င္လဲ” ၊ “ဘယ္ေလာက္ လိုခ်င္လဲ”လို႔  အဆက္မျပတ္ ေမးခြန္းထုတ္တယ္။
“ဘာရွိလဲ” ဟု က်ေနာ္ေမးလိုက္ခ်ိန္မွာေတာ့ လူငယ္တဦးက  ေဒသအေခၚ  ရာဘ လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ မက္သာအဖက္တမင္း (Methamphetamine) စိတ္ႂကြေဆး အထုပ္ကေလးတထုပ္ကို ထုတ္ျပတယ္။
“ဘယ္ေလာက္လဲ”လို႔  ေဆးျပား၀ယ္ဖို႔  စိတ္၀င္စားပုံျပၿပီး ေမးလိုက္ေတာ့ လူငယ္တဦးက “တျပားကို ဘတ္ ၁၅၀” လို႔ ခပ္သုတ္သုတ္ ျပန္ေျဖတယ္္။
အဲဒီေနာက္မွာပဲ  ကားခဏရပ္နားတာပါလုိ႔ ေျပာၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ကားကို ျမန္ျမန္ေမာင္းထြက္ခဲ့တယ္။ ထိုင္း ေျမာက္ပိုင္း နယ္စပ္ၿမိဳ႕ေတြျဖစ္တဲ့ ခ်င္းေဒါင္၊ ခ်င္း႐ိုင္၊ ဖန္၊ ဒြိဳင္အကန္၊ မယ္အီ၊ မယ္ေဆြနဲ႔ မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ျပည္နယ္ရွိ မယ္ဆူရင္း ၿမိဳ႕ေတြကုိ မၾကာ ခဏဆုိသလုိ ခရီးထြက္ျဖစ္တဲ့ က်ေနာ့္အဖုိ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္မႈေတြက ပြင့္လင္းလွ်ဳိ႕၀ွက္ အျမတ္မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြျဖစ္ ေနတယ္ဆုိတာ သိလာရတယ္။
အဲဒီေဒသေတြမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြက တုိးတုိးတိတ္တိတ္ မဟုတ္ေတာ့တဲ့ လုပ္ငန္းေတြျဖစ္ေနတယ္ ဆုိတာ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္သူေတြ၊ ေဆးစြဲသူေတြ၊ ေဆးသုံးခဲ့ဖူးသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံစကားေျပာဆုိရင္း သိလာရတယ္။
မူယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္မႈ အျမစ္ျပတ္ ေခ်မႈန္းေရး ႀကဳိးပမ္းမႈေတြရွိေနေပမယ့္ ေမွာင္ခုိ မူးယစ္ကုန္သြယ္မႈေတြက ျမင္ကြင္းမွာ သိသိသာသာ ေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိး မရွိေသးဘူး။
ဖန္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္တဲ့ ေဆးသမားအိုက္ခ်ဳိင္း (အမည္လႊဲထားသည္) က ရာဘ  ေဆးျပား ေရာင္းတဲ့အလုပ္က ၀င္ေငြေကာင္းၿပီး သူကုိယ္တုိင္ အပင္ပန္းခံႏုိင္ဖုိ႔ ေဆးသုံးတယ္လို႔ေျပာတယ္။
ေျခေတြ၊ လက္ေတြမွာ တက္တူး အျပည့္ထိုးထားတဲ့ အိုက္ခ်ဳိင္းက မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြက ကာယလုပ္သားေတြအတြက္ စြမ္းေဆာင္ ရည္ျမင့္ေစတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
“ဒီမွာ ရွိေနတဲ့ လယ္သမားေတြက အလုပ္ၾကမ္း လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ရာဘ  ကို သုံးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးလာ၀ယ္သူ တခ်ိဳ႕က ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြ။ ဒီမွာက  ဘယ္သူက ေဆးေရာင္းတယ္၊ ဘယ္မွာ ၀ယ္လို႔ရတယ္ ဆိုတာ အားလုံးသိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါကုိလည္း ဘယ္သူကမွ မေျပာၾကဘူး။ ဒါက ပုံမွန္အေလ့အထ တခုလိုျဖစ္ေနၿပီ” လုိ႔ အုိက္ခ်ဳိင္းက ဆုိတယ္။
မူးေဆး၀ါးေရာင္းသူေတြဟာ အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ် ခံရတာမ်ိဳးေတြလည္း ႀကံဳရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ မၾကာခဏ ဆုိသလို အဖမ္းခံရၿပီး ေဆးနည္းနည္းေလာက္ေရာင္းတဲ့သူေတြေတာင္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ လာၾကပါတယ္။
သူလည္း တႀကိမ္ အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး ခဏတာ အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရေပမယ့္ သူ႔အေမနဲ႔ အစ္မက ရဲေတြကို လာဘ္ထုိးလုိက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ သူ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တယ္လုိ႔ အုိက္ခ်ဳိင္းက ေျပာတယ္။
အိုက္ခ်ဳိင္းရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း ခ်န္နတ္(အမည္ရင္းမဟုတ္) ကလည္း အိုက္ခ်ဳိင္းေျပာတာေတြ မွန္တယ္လုိ႔ ေထာက္ခံတယ္။ သူ႔အိမ္နား က  အိမ္ႀကီးအိမ္ေကာင္းေတြကို လက္ညိႇဳးထုိးျပရင္း အိမ္ပုိင္ရွင္ေတြအားလုံးက ရာဘ ေရာင္းၾကတဲ့ သူေတြျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာ တယ္။
“သူတုိ႔အားလုံး ရာဘ ေရာင္းရင္း ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ခ်မ္းသာလာၾကတယ္။ က်မရဲ႕ အေဒၚကလည္း ဒီ မူးယစ္ ေဆး၀ါး ေရာင္းရင္းကပဲ ခ်မ္းသာလာတာ။ က်မ အေဒၚေယာက်္ားက ရာဘေရာင္းတဲ့ ကုန္သည္ႀကီးေလ။ သူ႔ေနာက္ကုိ ရဲေတြလုိက္ ေနလို႔ အၿမဲ လွ်ဳိ႕၀ွက္ပုန္းခိုေနရတယ္”လို႔ ခ်န္နတ္က ဆုိတယ္။
ခ်န္နတ္အတြက္လည္း ရာဘေရာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းက မိသားစုလုပ္ငန္းတခုလိုပါပဲ။
“က်မ ဦးေလးက မူးယစ္ေဆးကုန္သည္ႀကီး။ သူက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ဘိန္းဘုရင္ ခြန္ဆာ(၂၀၀၇ တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သူ) နဲ႔ေတြ႕ဆုံ ခဲ့တယ္။ အခုဆိုရင္ သူ ဒီအလုပ္ကုိ မလုပ္ဘဲ ေနလုိ႔မရေတာ့ဘူး ။ လုပ္ငန္းရပ္လုိက္ရင္ သူ႔ရဲ႕ အေပါင္းအသင္းေတြက သူ႔ကုိ သတ္ မွာ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူက မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေရး ကြန္ရက္ေတြကုိ  ေကာင္းေကာင္း သိထားတယ္”လုိ႔ ခ်န္နတ္က ဆိုတယ္။
ျမန္မာ၊ ထိုင္းနဲ႔ လာအို သုံးႏိုင္ငံ နယ္စပ္ ေရႊႀတိဂံ နယ္ေျမမွာ ဘိန္းေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္ငန္းကုိ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ဦးခြန္ဆာက ဘိန္းဘုရင္ လို႔ နာမည္ေက်ာ္ၾကားသူပါ။ ေရႊႀတိဂံဆုိတာက  အာရွတိုက္မွာ ဘိန္း အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္တဲ့ နယ္ေျမလို႔ နာမည္ႀကီးတဲ့ နယ္ေျမတခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ေရႊႀတိဂံနယ္ေျမ
မက္သာအဖက္တမင္း ေဆးျပားေတြက အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏုိင္ငံက လာတာျဖစ္တယ္လို႔ ေဆးေရာင္း၀ယ္သူ ဆူယြတ္(အမည္လႊဲ) က ေျပာတယ္။ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္း ေတာေတာင္ေတြ ျဖတ္ၿပီး ထုိင္းနယ္စပ္ၿမိဳ႕ေတြျဖစ္တဲ့ မယ္အီ၊ ဒြိဳင္ အကန္၊ မယ္ေဆြနဲ႔ ဖန္ၿမိဳ႕ေတြကေန တဆင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြက လွ်ဳိ႕၀ွက္သယ္ယူ ေရာက္ရွိလာတာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံက ထြက္ရွိတဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြက ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းကို ျဖတ္ၿပီး ခ်င္းမုိင္၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕နဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း ေတြဆီကို အလုံးအရင္းနဲ႔ ၀င္ေရာက္ၾကတယ္။ အဲဒီေနာက္ ထိုင္းေတာင္ပိုင္းကေနၿပီးေတာ့ အေရွ႕အာရွ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ ခရီးဆန္႔ ပါတယ္။ အမ်ားဆုံး ေရာက္ရွိသြားတဲ့ ႏိုင္ငံက မေလးရွားႏိုင္ငံပါ။
ဘန္ေကာက္အေျခစုိက္ မူးယစ္ေဆး၀ါး တားဆီးႏွိမ္နင္းေရးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဆီရီပြန္(Siripong) က နယ္စပ္ၿမိဳ႕ေတြျဖစ္တဲ့ မယ္အီ၊ ဖန္နဲ႔ ခ်င္းမိုင္၊ ခ်င္း႐ိုင္၊ မယ္ဖာလန္း ၿမိဳ႕ေတြက မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္သူေတြ အဓိက အသုံးျပဳတဲ့ လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြက မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ေတြက တဆင့္ သယ္ေဆာင္ျဖန္႔ျဖဴးတာျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ဆက္ေျပာတယ္။
မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြက ခ်င္းမုိင္ကေနၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္း၊ ဘန္ေကာက္နဲ႔ ထိုင္းေတာင္ပိုင္းဘက္စြန္း ေဒသေတြကို ေမာ္ေတာ္ ယာဥ္ေတြနဲ႔ သယ္ေဆာင္ၾကတာျဖစ္ၿပီး အဲဒီကေနတဆင့္ နယ္စပ္ေဒသေတြထပ္ျဖတ္လုိ႔ မေလးရွားႏုိင္ငံအထိ လွ်ဳိ႕၀ွက္ သယ္ယူ ေရာင္း၀ယ္ၾကတယ္လို႔ ဆီရီပြန္က ေျပာပါတယ္။
နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္လာတဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြထဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ မက္သာအဖက္တမင္း ေဆးျပားေတြက ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားၾကပါတယ္။
“ရာဘက ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ အမ်ားဆုံးေရာင္း၀ယ္ၾကတာေပါ့။ အုိက္စ္(Ice) လုိ႔ေခၚတဲ့ မက္သာအဖက္တမင္း ပုံေဆာင္ခဲနဲ႔ ဘိန္းျဖဴေတြကေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပိုင္း၊ မေလးရွားႏုိင္ငံနဲ႔ အျခား တတိယႏုိင္ငံေတြဆီ ဆက္ ျဖန္႔ၾကတယ္”လို႔ ဆီရီပြန္က ဆုိတယ္။
တခ်ိဳ႕ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြက ေရႊႀတိဂံ နယ္ေျမထဲမွာရွိတဲ့ လာအိုႏုိင္ငံက ၿမိဳ႕ေတြထဲကို သယ္ေဆာင္ၾကတာေတြ ရွိတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ လာအုိကေနၿပီးေတာ့ မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္းကေနတဆင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း နယ္စပ္ၿမိဳ႕ေတြဆီကုိ ခရီးဆန္႔ေရာက္ရွိပါတယ္။
ထိုင္းအစုိးရ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထိန္းခ်ဳပ္ေရး႐ုံး(Thailand’s Office of the Narcotics Control Board–OCNB) က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ၾသ ဂုတ္လမွာ ထိုင္း-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာ အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲတရပ္ကို ပတၱယားၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့ၿပီး မူးယစ္ေမွာင္ခိုေတြရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ ဖလွယ္ေရး၊ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္မႈဆုိင္ရာ သတင္းအခ်က္ အလက္ ဖလွယ္ေရးေတြကို ႏွစ္ႏုိင္ငံတာ၀န္ရွိသူေတြ ေဆြးေႏြးသေဘာတူညီခဲ့ၾကပါတယ္။
“မူးယစ္ေဆး၀ါး တုိက္ဖ်က္ေရးေတြမွာ ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ သူေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔၊ ေနာက္ၿပီး ရရွိတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဖလွယ္ဖုိ႔ လက္တြဲ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အခ်ိန္တုိအတြင္းမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါး တုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ခ်က္ခ်င္း ေအာင္ျမင္မယ္လို႔ေတာ့ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။ အခ်ိန္ေတာ့ ယူရမွာပါ”လို႔ ဆီရီပြန္က ေျပာတယ္။
ျမန္မာ၊ လာအို၊ မေလးရွား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အာရွတိုက္ရဲ႕ အဓိက ဘိန္းထုတ္လုပ္ရာ ေဒသေတြက ဘိန္းေမွာင္ခိုေတြက ထိုင္းႏိုင္ငံ ကို ၾကားခံ ကုန္သြယ္ေရးေဒသအျဖစ္ အသုံးခ်ေနၾကတယ္လို႔သူက ေျပာတယ္။
ထိုင္းအရာရွိေတြရဲ႕အဆုိအရ တခ်ဳိ႕ေသာ မက္သာအဖက္တမင္း ေဆးျပားေတြက အီရန္ႏိုင္ငံကလာတဲ့ ေဆးျပားေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ေရႊလျခမ္းေဒသလုိ႔ ေခၚတဲ့ အာဖဂန္နစၥတန္၊ ပါကစၥတန္ႏွင့္ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္စပ္ေတြကတဆင့္ ဘိန္းျဖဴေတြကုိ ေလ ေၾကာင္းလမ္းေတြကေန ေရာက္လာတာျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက “၀” တုိင္းရင္းသားနဲ႔ ကုိးကန္႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြဟာလည္း ေဒသတြင္း မူးယစ္ေဆး၀ါးအဓိက ထုတ္လုပ္တဲ့ သူေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြက ဘိန္းထုတ္လုပ္ သန္႔စင္ေရးစက္႐ုံေတြ၊ မက္သာအဖက္တမင္း ေဆးျပားထုတ္လုပ္တဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ဆီရီပြန္က ဆုိတယ္။
ျမန္မာ့ေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ ဆီြဒီႏုိင္ငံသား သတင္းစာဆရာ ဘာေတး လစ္တ္နာ (Bertil Lintner) က “မူးယစ္ေဆး၀ါး တရားမ၀င္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားမႈေတြ ဆက္လက္ရွိေနတာက ဒီ ရာဘ နဲ႔ ဘိန္းျဖဴ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြ တေလွ်ာက္လုံး “၀”နယ္ေျမေတြထဲမွာရွိေနတာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့အျပင္ “၀” ျပည္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA) ကို ေငြေပးလိုက္ရင္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ ကုန္သြယ္မႈေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္တာေတြေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆး ထုတ္လုပ္သူေတြ ေရာင္း၀ယ္သူေတြ သက္ဆိုးရွည္ ေနတာျဖစ္တယ္။ UWSA ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုယ္တုိင္ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါး ဓာတ္ခြဲခန္းေတြရွိတဲ့အျပင္ သူတုိ႔ ကိုယ္တိုင္ လည္း မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ေနတယ္”လို႔ ေျပာတယ္။
ဘာေတး လစ္တ္နာက ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္က စတင္လာတဲ့ ဘိန္းနဲ႔ ေသာင္းက်န္းသူေတြ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားတဲ့ ျမန္မာ့ပုန္ကန္မႈ စာအုပ္ေရးသားသူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေၾကာင္း ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ တစုိက္မတ္မတ္ေလ့လာေနသူ ဘာေတး လစ္တ္နာက “ေသြးစည္း ညီအစ္ကိုမ်ား” (Blood Brothers) ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က UWSA ထိန္းခ်ဳပ္ နယ္ေျမ ေဒသအတြင္း သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္ အေၾကာင္း ေရးသားခဲ့တယ္။
ႏုိင္ငံျခားသား သတင္းစာဆရာေတြပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ႕တဖြဲ႕ကို ကိုးကန္႔ လက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ မိုင္းလား ဌာနခ်ဳပ္ စခန္း၊ UWSA ဌာနခ်ဳပ္ ပန္ဆိုင္းၿမိဳ႕ စတဲ့ေနရာေတြကုိ ေခၚသြားတဲ့ အေၾကာင္း၊ ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ကိုးကန္႔ ေခါင္းေဆာင္ တပ္မႉး လင္မင္ဇီယန္း (Lim Mingxian) ၊  “၀”ေခါင္းေဆာင္ ေပါက္ယူခ်န္း (Pao Yuqiang) တို႔နဲ႔ သတင္းစာဆရာေတြကုိ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို မိတ္ဆက္ေခၚေဆာင္မႈရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါး တိုက္ဖ်က္မႈ စစ္ဆင္ေရးေတြရဲ႕ တုိးတက္မႈ ျပသဖို႔ပါ။ “၀”နဲ႔ကုိးကန္႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားတာေတြနဲ႔ မပတ္သက္ပါဘူးလုိ႔ ျငင္းခဲ့ၾက တယ္။
“ဘိန္းေမွာင္ခိုေတြက ဘိန္းမထုတ္ပါဘူး၊ ေဆးျပားမထုတ္ပါဘူး၊ ဘိန္းေရာင္း၀ယ္ကုန္သြယ္မႈေတြ မလုပ္ပါဘူးလုိ႔ ျငင္းတာကေတာ့ အံ့ၾသစရာမဟုတ္ဘူး”လို႔ ဘာေတး လစ္တ္နာ က သူ႔စာအုပ္မွာ ေရးသားပါတယ္။
ထိုင္း အစိုးရက ျမန္မာနဲ႔ လာအို အစိုးရေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါး တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို အမ်ိဳးသား အဆင့္ လုပ္ ငန္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ လုပ္ေဆာင္လာပါတယ္။ ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း သက္ဆင္ ရွင္နာ၀ပ္ လက္ထက္မွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးတိုက္ဖ်က္ေရးအေနနဲ႔ ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားသူ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ကို သုတ္သင္ရွင္းလင္း ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလုပ္ေဆာင္မႈက မူးယစ္ ေဆး၀ါး ေဘးအႏၲရာယ္ကုိ အျပည့္အ၀ မႏွိမ္နင္းႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။
ဘာေတး လစ္တ္နာ ကေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးတုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတြအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာကုိ သံသယရွိပါတယ္။
“ဒီ ႏိုင္ငံေတြ (ထိုင္း၊ ျမန္မာ၊ လာအို)က အမွန္တကယ္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ မထင္ဘူး။ စကားေတြပဲ ေျပာေနၾက တာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ သူတို႔က တဖက္နဲ႔ တဖက္ မယုံၾကည္ၾကဘူး။ စည္းေ၀းပြဲေတြ လုပ္ေနတယ္၊ ေဆြးေႏြးတာေတြ လုပ္ ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႕မွာ ပူးေပါင္းမႈနည္းတယ္၊ ဘာပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွ မရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္”လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ထိုင္း ဒုတိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်ာလမ္းယူဘန္ရန္း ( Chalerm Yubamrung) က ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ဆက္စပ္ အလိုရွိေနသူ ၂၅ ဦးအနက္ တဦးဦးကို ဖမ္းမိရင္ ဆုေငြ ဘတ္ ၁၂ သန္း (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၁၂ ၀၀၀) ဆုခ်ီးျမွင့္မယ္လို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၂၀ ရက္ေန႔က ေၾကညာခဲ့တယ္။
အဲဒီလို ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္ မၾကာခင္မွာပဲ မဲေခါင္ျမစ္တေလွ်ာက္ နာမည္ဆိုးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ မူးယစ္ရာဇာ ရွမ္း တိုင္းရင္းသား စိုင္းေနာ္ခမ္းကုိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဖမ္းဆီးရမိၿပီး ေသဒဏ္ခ်မွတ္ ကြပ္မ်က္လုိက္တယ္။
ေနာ္ခမ္းက မဲေခါင္ျမစ္တေလွ်ာက္ သြားလာေနတဲ့ ေလွ၊ သေဘၤာေတြကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္လာတာ ၅ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ အဲဒီကာလ အတြင္း တ႐ုတ္ကုန္တင္ သေဘၤာ အမ်ားစုကို အၾကမ္းဖက္ လုယက္ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသားေတြကုိ သတ္ျဖတ္ တာ ေတြ လည္း လုပ္ခဲ့တယ္။ သူက လာအိုနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အၾကားမွာရွိတဲ့ မဲေခါင္ ျမစ္က်ဥ္းမွာ အဓိကလႈပ္ရွားခဲ့တာပါ။
သက္တမ္းရင့္လာတဲ့ မူးယစ္ေမွာင္ခို လုပ္ငန္း
ေခတ္ကာလ ရွည္လ်ားစြာ ျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္မႈကို အၿပီးသတ္ သုတ္သင္ ရွင္းလင္းေရးမွာ မျဖစ္ႏိုင္ေသး ဘူးလို႔ ေလ့လာသူေတြနဲ႔ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက ေျပာဆိုပါတယ္။
မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားတဲ့ လုပ္ငန္းမွာ သာမန္ အရပ္သားေတြ ပါ၀င္မႈ နည္းပါးၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ၊ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ၊ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ ဥပေဒကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းေတြက တရားမ၀င္ ေမွာင္ ခို ေရာင္း၀ယ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနၾကတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ဖန္ခ႐ိုင္ ခ်ိဳင္ပရာကန္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္တဲ့ ထိုင္းလူမ်ိဳး မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္သူ တဦးက မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္တဲ့ လုပ္ငန္းက အဆုံးသတ္ဖုိ႔ ခက္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိတယ္။
“ဒီလုပ္ငန္းနဲ႔ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ပတ္သက္မိၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ဒီအလုပ္ကို ရပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ပိုၿပီးခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀ လာမယ္၊ ၿပီးေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အဆက္အသြယ္ေတြလည္း ႀကီးႀကီးမားမားေတြ ရွိလာေနလို႔ပဲ။ တကယ္လို႔ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ငန္းကို ရပ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အႏၲရာယ္က ေရာက္လာမွာ အေသအခ်ာပဲ။ မူးယစ္ ေဆး၀ါး ဂိုဏ္းႀကီးေတြက ကိုယ့္ကို သိေနတယ္ေလ။ ကိုယ္က ရပ္ခ်င္တာေတာင္ ရပ္ခြင့္ျပဳမွာ မဟုတ္ဘူး၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ အေရာင္းအ၀ယ္ အဆက္အသြယ္နဲ႔ အဆက္အဆံလုပ္တာအားလုံး သိေနတာေၾကာင့္ပဲ။ သူတို႔က ေနာက္ကြယ္က လိုက္လံ ေစာင့္ၾကည့္မယ္၊ ၿပီး ေတာ့ သတ္ပစ္တဲ့ အထိ လုပ္ၾကမွာပဲ”လို႔ သူက ဆုိတယ္။
ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ ေတာင္ပုိင္း(SSA-S)မွာ အမႈထမ္းခဲ့ဖူးတဲ့ ရဲေဘာ္တဦးက သူတို႔ေတြ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ထုိင္း နယ္စပ္အနီးမွာ လုံၿခဳံေရးအတြက္ ကင္းလွည့္တုိင္း လက္နက္ကုိင္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားေနတဲ့ ဂုိဏ္းေတြနဲ႔ မၾကာခဏဆုိသလုိ တုိက္ပြဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
အဲဒီဂုိဏ္းေတြက ရာဘ ေဆးျပားေတြကုိ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲကေန ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းနယ္စပ္ၿမိဳ႕ေတြ ဆီ သယ္ေဆာင္ၾကတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
လက္နက္ကိုင္ မူးယစ္ဂိုဏ္းေတြက မူးယစ္ေဆး၀ါး သယ္ေဆာင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ေတြ႕ရတဲ့ မည္သူ႔ကိုမဆို လမ္းေၾကာင္းရွင္း ဖို႔ သတ္္ျဖတ္ပစ္ၾကတယ္။
“ရြာသူရြာသားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လယ္သမားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသားမေရြးဘူး သတ္ပစ္ၾကတယ္။ ကေလးေတြ ေတာင္မခ်န္ဘူး။ အကုန္သတ္တာ”လို႔ အဲဒီ ရဲေဘာ္က ဆုိတယ္။
ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္ ႏုိင္ငံသား သယ္ရီ ေဖာလစ္(Thierry Falise)က  ဘန္ေကာက္အေျခစုိက္ ၀ါရင့္ဓာတ္ပုံသတင္းစာဆရာတဦး ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေၾကာင္း သတင္းေတြ၊ ဓာတ္ပုံေတြ ႐ိုက္ကူးေရးသားခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူက “၀” ပုိင္နက္ေဒသမွာရွိတဲ့ ဘိန္းစိုက္ခင္းေတြကို သြားေရာက္ ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့တယ္။
သူက “၀”လူမ်ိဳးစုေတြဟာ မ်ိဳးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ဘိန္းထုတ္လုပ္ခဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“၀” ေဒသဟာ ၿဗိတိသွ်တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ကိုလိုနီေခတ္ကဆိုရင္ လူသူမေနတဲ့ အရပ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေခါင္းျဖတ္ လူ႐ိုင္းမ်ား ေသာင္းက်န္းတဲ့ အရပ္ျဖစ္လို႔ တ႐ုတ္ေရာ ၿဗိတိသွ်တို႔ပါ မအုပ္ခ်ဳပ္ခ်င္တဲ့ ေဒသတခု ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“UWSA မွာ ကိုယ္ပိုင္ မူးယစ္ေဆး၀ါး စက္႐ုံ ရွိတယ္ဆုိတာက ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာထက္ ပုိပါတယ္။ ရာဘ ေဆးျပားထုတ္ စက္႐ုံတခုု ဆိုတာကလည္း သစ္ သို႔မဟုတ္ ၀ါးနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ တဲတခုသာ ျဖစ္လို႔ ဖုံးကြယ္ထားဖို႔ အင္မတန္လြယ္ကူပါတယ္။ ဘိန္းျဖဴစက္႐ုံေတြကို ေခ်ာင္း သို႔မဟုတ္ ျမစ္ကမ္းပါး တေလွ်ာက္မွာ ခပ္ေသးေသးပဲ ေဆာက္လုပ္ထားတာမုိ႔ ျမင္ကြင္းမွာ ေဖ်ာက္ ထားဖုိ႔ အရမ္းလြယ္ကူတယ္”လုိ႔ သယ္ရီ ေဖာလစ္က ဆုိတယ္။
သယ္ရီ ေဖာလစ္နဲ႔ SSA-S လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕က ရဲေဘာ္တခ်ဳိ႕ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္အတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း လွည့္လည္ခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္ တခုအတြင္းမွာ ဘိန္းစက္႐ုံေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ တ႐ုတ္လုပ္သားတစုကုိ ျမင္ေတြ႕ရခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီေဒသက ျမန္မာ အာဏာပုိင္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ေနရာျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
“၀ါးေတြနဲ႔ ေဆာက္ထားတဲ့ တဲေလးေပါ့။ ဘိန္းေတြကို သန္႔စင္ထုတ္လုပ္ဖို႔ ျမစ္ကမ္းပါးမွာ တြင္းေတြတူးထားတယ္”လို႔ သယ္ရီ ေဖာလစ္ က ေျပာပါတယ္။
၁၉၉၃ ခုႏွစ္က “၀” ေဒသကုိ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္အတြင္း “၀” လက္နက္ကုိင္နဲ႔ SSA-S လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕ ေတြဆီက ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ သတင္းရင္းျမစ္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း သူေခတၱ တည္းခုိေနတဲ့ ေနရာ ေတြမွာေတာင္ ဘိန္းသန္႔စင္ ထုတ္လုပ္တဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြရွိေနတယ္ဆုိတာ သိလာရတယ္လုိ႔ သယ္ရီ ေဖာလစ္က ဆုိတယ္။
“က်ေနာ္ ေရာက္ေနတဲ့ေနရာမွာ ဘိန္းျဖဴဓာတ္ခြဲခန္းေတြ ရွိေနတာသိရေတာ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြကို က်ေနာ္ ေလ့လာခ်င္တယ္လို႔ ေျပာ ေတာ့ သူတို႔ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ အခ်င္းခ်င္း တိုင္ပင္ၾကတယ္။ ခဏအၾကာမွာ က်ေနာ္ေျပာတဲ့ စက္႐ုံမ်ိဳး သူတို႔ဆီမွာ မရွိဘူး လို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီမွာ သေဘာေပါက္လာတာက ဘိန္းခ်က္စက္႐ုံကို က်ေနာ္ ျမင္ေတြ႕ခြင့္ မရႏုိင္ေတာ့ဘူးဆိုတာ သိလာရတယ္” လို႔ သယ္ရီ ေဖာလစ္က ေျပာပါတယ္။
၁၉၉၀ ျပည့္ ႏွစ္လယ္ေလာက္စၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္မႈရဲ႕အမ်ားစုက ေဒသတြင္းေစ်းကြက္ကုိ ဦးတည္တဲ့  ရာဘ ေဆးျပားေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဘိန္းျဖဴထုတ္လုပ္မႈေတြ အရမ္းမ်ားခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ မတုိင္မီကာလေတြက အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ဘိန္းျဖဴထြက္ကုန္ အဓိကေစ်းကြက္ႀကီးေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
အျမတ္မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္း
ကမၻာ့ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရး႐ုံး(UNODC)ရဲ႕ မၾကာေသးခင္က ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသ တြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူေမွာင္ခို ကုန္ကူးမႈမ်ား၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး တရားမ၀င္ ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ား၊ သား႐ိုင္းတရိစၧာန္ ေရာင္း၀ယ္မႈ စတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြက ရရွိတဲ့ ေငြပမာဏက တႏွစ္ကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၉၀ ေလာက္ ရွိတယ္လို႔ဆုိ တယ္။ အဲဒီ ပမာဏဟာ ျမန္မာ တႏုိင္ငံလုံး ျပည္တြင္း အသားတင္ ထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖိုး ရဲ႕ ၂ ဆ ပမာဏ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈခင္းေတြရဲ႕ ၃ ပုံ ၁ပုံက မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားမႈေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ထုတ္ျပန္ ခ်က္က ဆုိတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာ့ေစ်းကြက္အတြင္းကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၆ ဒသမ ၃ ဘီလီယံ တန္ဖိုးရွိတဲ့ မက္ထရစ္ တန္ခ်ိန္ ၆၅ တန္ေလာက္ရွိတဲ့ ဘိန္းျဖဴေတြ ၀င္ေရာက္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။
အဲဒီ ဘိန္းျဖဴေတြရဲ႕ ၃ ပုံ ၂ ပုံကုိ “၀” လက္နက္ကုိင္၊ ရွမ္းလက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ အစုိးရက ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ျပည္သူ႔ စစ္ေတြ ႀကီးစုိးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရွမ္းျပည္နယ္က ထုတ္လုပ္တာျဖစ္တယ္လို႔လည္း အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပတယ္။
ဒီ့အျပင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၅ ဘီလီယံ တန္ဖိုးရွိ ရာဘ ေဆးျပား ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းနဲ႔ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းေဒသ ေတြ မွာ ထုတ္လုပ္တယ္လို႔ လည္း အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။
UNODC အေရွ႕ေတာင္ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ ေဒသ ဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ ဂ်ယ္ရမီ ေဒါက္ဂလတ္စ္ (Jeremy Douglas) က “ႏုိင္ငံ တကာမွာ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္လာတဲ့ ဒီ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈေတြက တကမၻာလုံးအတြက္ စုိးရိမ္စရာပါ”လို႔ အစီရင္ ခံစာမွာ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေျမာက္ျမားစြာေသာ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြကို မၾကာခဏဆုိသလုိ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့တယ္။ မႏွစ္က ဇန္န၀ါရီလ အတြင္း ဘန္ေကာက္မွာ ဘတ္ေငြ ၁ ဘီလီယံ (အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃၄ သန္း) တန္ဖိုးရွိ မက္သာအဖက္တမင္း ေဆးျပား ၃ ဒသမ ၈ သန္း ကို ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဖမ္းဆီးရမိခဲ့တယ္။
ဒီဖမ္းဆီးမႈက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း ပမာဏ အမ်ားဆုံးေသာ မူးယစ္ေဆး၀ါးဖမ္းဆီးရရွိမႈႀကီးတခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၃ ဒသမ ၈ သန္းရွိတဲ့ မက္သာအဖက္တမင္း ေဆးျပား နဲ႔ ၇၂ ကီလိုရွိတဲ့ မက္သာအဖက္တမင္း ပုံေဆာင္ခဲေတြကုိ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ျပင္ က အိမ္တအိမ္မွာ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ထိုင္းအေျခစိုက္ ရွမ္းသံေတာ္ဆင့္ သတင္းေအဂ်င္စီရဲ႕ ၀ါရင့္ အယ္ဒီတာ ခြန္စိုင္းဂ်ာယန္း(Khunsai Jaiyen) က ေဒသတြင္း မူးယစ္ ေဆး၀ါး သတင္းနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ သတင္းေတြကုိ အၿမဲလိုလုိ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တယ္။
ရွမ္းလက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ ဗမာစစ္တပ္တုိ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါးတုိက္ဖ်က္ဖို႔ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ၾကေပမယ့္ ၆ လေက်ာ္ၾကာ လာတဲ့အခ်ိန္အထိ ဘာတုိးတက္မႈမွ မရွိခဲ့ဘူးလုိ႔ သူက ဆုိတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔လည္း ခြန္စိုင္းဂ်ာယန္း က ေျပာတယ္။
ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ လူမ်ိဳးစု လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြ မေအာင္ျမင္တာေၾကာင့္မုိ႔  လူနည္းစု လက္နက္ကိုင္ေတြက လူသစ္ စုေဆာင္းဖုိ႔၊ အင္အားတုိးခ်ဲ႕ဖုိ႔နဲ႔ စစ္တုိက္ဖို႔အတြက္ ရန္ပုံေငြရွာရင္း မူးယစ္ေဆး၀ါးလို အျမတ္မ်ားတဲ့ ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္း ေတြ လုပ္ၾကတယ္လုိ႔ ခြန္စိုင္းဂ်ာယန္းက ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပပါတယ္။
ခြန္စိုင္းဂ်ာယန္းကေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္မႈလုပ္ငန္းေတြ ရွင္သန္ႀကီးထြားေနရတာက ျပည္သူ႔စစ္ေတြ၊ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ ျမန္ာမာ အစိုးရ စစ္တပ္ေတြ အပါအ၀င္ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ အားလုံးေၾကာင့္လို႔ အျပစ္တင္ပါတယ္။ အစုိးရနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြၾကား ႏုိင္ငံေရးအရ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရွိလာရင္ေတာ့ ဒီမူးယစ္ေဆး၀ါးလုပ္ငန္းေတြ အဆုံးသတ္ႏုိင္မယ္လို႔ သူက အေကာင္းျမင္မႈနဲ႔ သုံးသပ္တယ္။
“ႏိုင္ငံေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ မျဖစ္မေန ရဖုိ႔လိုတယ္”လို႔ ခြန္စိုင္း ဂ်ာယန္း က ဆုိတယ္။
ဓာတ္ပုံသတင္းေထာက္ သယ္ရီ ေဖာလစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ ထိုင္းနယ္စပ္အကုန္လုံးက အထူးသျဖင့္ ထိုင္းေျမာက္ပုိင္းေဒသက မူးယစ္ေဆး၀ါး ေမွာင္ခုိလုပ္ငန္းေတြအတြက္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဓိက အသုံးျပဳတဲ့ လမ္းေၾကာင္း ေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။
“နယ္စပ္က ေထာင္ခ်ီရွိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြ၊ ေတာလမ္းေတြ၊ ေတာင္ၾကားလမ္းေတြ၊ ေတာင္တက္လမ္းေတြ၊ လမ္းမႀကီးေတြအားလုံးကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ဘယ္လုိမွ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး”လို႔ သယ္ရီ ေဖာလစ္ က ေျပာပါတယ္။
ေဒသတြင္းမူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္မႈေတြက မူးယစ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဖန္ခ႐ိုင္ အျပင္ဘက္ ကမၻာတ၀န္းေဒသေတြအထိ ေရာက္ရွိေနၿပီ လုိ႔ ဂ်ယ္ရမီ ေဒါက္ဂလတ္စ္ က ေျပာပါတယ္။
“အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပဖိတ္ ေဒသေတြမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ တရားမ၀င္ ရာဇ၀တ္မႈ လုပ္ငန္းေတြက ရရွိလာတဲ့ အျမတ္ေငြေတြက ကမၻာတ၀န္း ရွိ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေစတယ္။ အေရွ႕အာရွက တရားမ၀င္ ေငြေတြနဲ႔ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ၊ ကုမၸဏီေတြ ၀ယ္ မယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနရာတုိင္းမွာ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူေတြျဖစ္ေစတယ္”လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ စကားေျပာေဆြးေႏြး ဖို႔လိုၿပီ။ စည္းစည္းလုံးလုံး ရွိရမယ္၊ ပူးေပါင္းၿပီး တုံ႔ျပန္ဖုိ႔လိုၿပီ မူးယစ္ ကြန္ရက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ ႏွိမ္ နင္းႏိုင္မယ့္ ညီညြတ္တဲ့ ကြန္ရက္တခု လိုေနပါၿပီ”လို႔ ဂ်ယ္ရမီ ေဒါက္ဂလတ္စ္ က ေျပာဆိုပါတယ္။   ။
(An Open Secret, an Illicit Trade without End By SAW YAN NAING ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိ ေဖာ္ျပသည္။)